Kiedy słyszymy określenia takie jak sortowanie, segregowanie, kalibrowanie oczyma wyobraźni widzimy najczęściej zakład produkcyjny, w którym pracownicy ubrani w białe kombinezony, w skupieniu zajmują się obserwacją przez mikroskopy lub inne urządzenia optyczne zachodzących na laboratoryjnych szkiełkach reakcji chemicznych. Tymczasem sortownik sitowy jest maszyną, którą powszechnie stosuje się w przemyśle ciężkim i budowlanym. Jego przeznaczeniem jest oddzielanie od siebie różnych frakcji materiałów budowlanych i surowców kopalnych. Oczywiście, każdy sortownik może mieć inne przeznaczenie i może być wykorzystywany do oddzielania różnych substancji. O tym, jakie substancje mogą być sortowane i jakie wielkości będą od siebie oddzielane, decydują sita, które są zainstalowane w sortowniku. Zupełnie inaczej powinien być zaprojektowany sortownik, w którym będzie następowało oddzielanie żwiru od piasku lub różnych frakcji piasku, a inny będzie ten, w którym następuje rozdzielanie i segmentowanie rozmiarów węgla kamiennego.
Co jednak bardzo istotne, wszystkie sita, które stosuje się do separacji materiałów sypkich, muszą wykazywać się ogromną odpornością na ścieranie a przy tym umożliwiać szybkie i bezproblemowe odblokowywanie w sytuacji, gdy substancja przesiewana jest wilgotna lub, jak to jest w przypadku wielu paliw kopalnych, zawiera duże ilości naturalnych tłuszczów, sprawiających, że znacznie zwiększa się tendencja do zapychania się.
Jakie sita zawiera sortownik sitowy?
W zależności od swojego przeznaczenia sortownik sitowy może być zbudowany z wykorzystaniem różnego rodzaju sit, które mogą być bardzo różnie zamontowane. Wszędzie tam, gdzie wymagane jest zastosowanie siły odśrodkowej jako głównej siły sprawczej dla procesu segregacji, najskuteczniejsze są ramy sitowe okrągłe. Ich podstawę, jak to łatwo wywnioskować z nazwy, stanowią drobne siatki rozpięte na ramach o kształcie koła. Ramy sitowe prostokątne są stosowane wszędzie tam, gdzie oddzielanie następuje metodą przetakową, polegającą na szybkim, wielokrotnym przesuwaniu materiału przesiewanego. Podobne ruchy człowiek wykonuje naturalnie, gdy ma na przykład przesiać mąkę lub sprawdzić, czy w piasku przeznaczonym do tynkowania nie znalazło się zbyt dużo kamieni lub żwiru.
Na ramach sitowych okrągłych najczęściej rozpinane są wykonane z bardzo wytrzymałego mechanicznie materiału siatki plecione. Wykonywane są one ze stali najwyższej jakości. Najczęściej jest to stal o wysokiej odporności chemicznej, gdyż bardzo często substancje, które należy odfiltrować, mają odczyn silnie kwaśny. Dodatkową cechą, która często podkreślana jest w wymogach instalacyjnych sortowników sitowych, jest żaroodporność. Bardzo często zdarza się, że segregowane materiały wymagają odfiltrowania z ich zawartości substancji, które zbrylają się w wysokich temperaturach i tylko wtedy proces oddzielania może być wykonany z wystarczająco wysoką skutecznością i dokładnością.
Sortownik sitowy a przesiewacz sitowy
Częstym dylematem osób dokonujących wyboru maszyn, które mają być zainstalowane w ich parku maszynowym, jest wybór pomiędzy ich funkcjami i wynikającymi z tego oczekiwaniami i możliwościami. Wszystko sprowadza się do różnic dzielących te urządzenia. Sortownik sieciowy jest urządzeniem, którego ostatecznym zadaniem jest nie tylko samo oddzielanie różnych frakcji materiałów, ale również skuteczne segregowanie ich i przygotowanie do dalszej obróbki. Z tego względu sortownik sitowy jest maszyną o znacznie wyższym poziomie komplikacji a do jego skonstruowania potrzeba znacznie więcej urządzeń, których zadaniem jest realizacji poszczególnych procesów pośrednich. Przesiewacz sitowy to urządzenie znacznie prostsze, którego zadanie ogranicza się tylko do fizycznego oddzielenia materiałów, bez dalszej ich obróbki lub transportu. Bardzo często przesiewacz sitowy wykorzystywany jest jako element konstrukcyjny sortowników sitowych. Poza przesiewaczami sortowniki zawierają dodatkowe oprzyrządowanie, które umożliwia transport przesianego materiału i jego dostarczenie do systemu dystrybucyjnego.